We zijn toegekomen aan het derde deel van de statistiekenreeks die ik deze zomer op onze website plaats (deel 1) (deel 2). Deze week ligt de focus op het effect van de speelkleur op ieders resultaten. Welke schakers hebben het meeste voordeel van wit? En wie scoort eigenlijk heel goed met zwart? Voor welke kleur kan jij meer training gebruiken?

Aangezien de witspeler mag beginnen heeft deze een tempo meer, wat ontegenzeggelijk een voordeel zou moeten zijn. Toch is dit voordeel niet gigantisch. Wereldwijde databases tonen aan dat wit gemiddeld net iets minder dan 55% scoort, tegenover ruim 45% voor zwart. Hierbij telt een overwinning als 100%, een remise als 50% en een nederlaag als 0%. Binnen onze interne competitie zien we een vergelijkbare verdeling. In de afgelopen 10 seizoenen heeft wit 53,2% gescoord tegenover zwart 46,8% (over een totaal van 4888 klassieke interne partijen). In 100 partijen scoort de witspeler dus 6,4 punten meer dan de zwartspeler (waarbij een overwinning 1 punt is, een remise 0,5 punt en een nederlaag 0 punten).

Dit verschil tussen wit en zwart heb ik hieronder op individueel niveau gepresenteerd. Voor deze statistiek zijn alleen de clubgenoten opgenomen die minimaal 10 partijen hebben gespeeld met zowel wit als zwart. In de tabel worden de scoringspercentages en de aantallen partijen met beide speelkleuren gepresenteerd, maar de focus ligt op het verschil tussen beide scoringspercentages. Dit verschil is een maatstaf voor witvoordeel. Je kan deze parameter interpreteren als: Het gemiddeld aantal extra punten dat je haalt in 100 klassieke interne partijen met wit, ten opzichte van het aantal punten dat je met zwart zou halen in dezelfde 100 partijen. De tabel is gesorteerd van de grootste witspecialist naar de grootste zwartspecialist.

Bij sommige schakers is het verschil tussen wit en zwart best groot. Zo scoorde Sjors Hes gemiddeld 68,2% met wit en slechts 33,3% met zwart. Een andere opvallende witspeler is Jan Zwart, die ondanks zijn achternaam ondermaats scoorde met zwart. Van de huidige clubgenoten zijn Dick Nicola en Mats Bakker de experts die veel beter met wit spelen. Van Mats is bekend dat hij gebaat is bij activiteit en initiatief, dit is makkelijker te bereiken met wit. Aan de andere kant van het spectrum hebben we ook 17 zwartspecialisten. Shahem Ekhder scoort met zwart bijvoorbeeld 58,3% en met wit slechts 42,3%. De tweede zwartspecialist is Erik Schat, die erom bekend staat op zijn best te zijn als de openingstheorie verlaten wordt. Met zwart lukt hem dit beter dan met wit. In onderstaande tabel vind je de kleurverschillen van al jouw favoriete (ex-)clubgenoten.